Fouten zijn leermomenten!

Heb je een hekel aan fouten? Mag je van jezelf geen fouten maken? Doe je voordeel met dit artikel en krijg een nieuwe kijk op fouten.

Als ik sommige van mijn klanten moet geloven, lijkt fouten maken gelijk te staan aan falen. Gelukkig zie ik dat niet zo. De wereld zou er dan voor mij een stuk somberder uit zien. Dat merk ik ook bij die betreffende klanten.

Beeld je eens een wereld in waarin fouten maken gelijk staat aan falen. Dan wordt alles wat je doet beoordeeld en ligt er een constante druk om goed te presteren. Vanzelf merk je dat je de neiging krijgt om te gaan twijfelen aan je kunnen, dat je op je hoede bent voor de reactie van de ander, dat je van alles moet, dat je toon strenger wordt, dat je kritischer wordt, dat je de lat steeds hoger legt, dat wat je doet perfect moet zijn want anders…

Het lijkt me erg vermoeiend om zo te leven en ik vraag me af of je hier gelukkig van wordt.

“Slechts een gemiddelde schrijver is altijd op zijn best”
W. Somerset Maugham

Zelf vind ik het mooi om fouten als leermomenten te zien. Herinner je nog hoe je hebt leren fietsen, lopen, schrijven, praten, (auto)rijden, sporten? En herinner je je eerste afspraakje, je eerste vakantie, je eerste presentatie, je eerste schooldag of je eerste werkdag? Verliep dit alles helemaal vlekkeloos? Lijkt me niet. Echter door te oefenen en door ervaring op te doen kwam er verandering in en werd je vaardiger.

Feit is dat leren een belangrijk onderdeel van het leven is. Daar dit proces met regelmaat terugkeert is het van essentieel belang hoe tegen fouten wordt aangekeken. De meest ideale leeromgeving die ik me op dit moment kan voorstellen is er één waarin je fouten als leermomenten ziet. Een fout wordt dan iets waardoor je kunt groeien. Een 3-delig stappenplan om dit te verwezenlijken:

1) Bewustwording:
Bewust ervan zijn dat je fouten (soms) als falen betitelt. Voor iemand die geen fouten mag maken is het al een hele prestatie als die tegen zichzelf kan zeggen dat hij of zij een aandachtspunt heeft. Dus als je dit van jezelf kunt zeggen, is dit een hele overwinning!

2) Belonen in plaats van afstraffen:
Iedere keer geef je jezelf een compliment als het je opvalt dat je een fout maakt en jezelf hiervoor afstraft. Een compliment voor het feit dat je dit opvalt?! Dit klinkt in eerste instantie raar, maar als je gewend bent om jezelf af te straffen is het vaak een automatisme geworden. Je hebt het niet in de gaten dat je dit doet. Hoe meer je er op let, hoe minder automatisch je gaat werken. Vandaar dat het een compliment waard is.
Dit is in het begin heel lastig, omdat je niet gewend bent om zo te reageren. Zoals met veel dingen is dit een kwestie van oefenen en oefenen.

“Er is voor iedere gedisciplineerde inspanning een veelvoudige beloning”
Jim Rohn

3) Andere reactie
Hoe vaker je opvalt dat je jezelf afstraft hoe beter je in staat wordt om dit te veranderen. In plaats van je afstraffende zinnen, kun je andere zinnen gaan gebruiken zoals:
• Wat kan ik hiervan leren voor de volgende keer?
• Okay, dit was niet zo handig, wat is dat dan wel?
• Volgende keer pak ik het anders aan.
• Dit had ik anders verwacht, even mijn verwachtingen bijstellen.

Voor sommige mensen is het bovenstaande heel lastig te realiseren, omdat de overtuiging dat fouten gelijk staan aan falen diepgeworteld zit of omdat ze zich niet of onvoldoende bewust zijn dat ze dit doen. Mocht dit voor jou gelden, dan is mijn advies om hier een paar gesprekken aan te wijden. In een paar gesprekken kun je al enorme vooruitgang boeken. Tel eens al de die uren, misschien wel dagen, dat je jezelf op de kop geeft, jezelf afstraft, slecht gehumeurd bent, twijfelt aan je zelf omdat je een fout hebt gemaakt. Hiermee in vergelijking zijn een paar gesprekken een kleine investering.